Chủ tịch UBND tỉnh quyết định thành lập
Điểm b khoản 2 Điều 6 Thông tư 16/2016/TT-BXD nêu rõ: “Đối với cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định thành lập các BQLDA chuyên ngành, khu vực theo quy định tại Điểm b khoản 1 Điều 18 của Nghị định số 59/2015/NĐ-CP gồm: BQLDA ĐTXD công trình dân dụng và công nghiệp, BQLDA ĐTXD công trình giao thông, BQLDA ĐTXD công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn. Riêng đối với các thành phố trực thuộc Trung ương, các tỉnh đã có quy hoạch với KKT, KCN, KCX, CCNC, KĐTM, KBTTN với số lượng từ 2 khu trở lên có thể thành lập thêm BQLDA khu vực để quản lý các dự án phát triển hạ tầng tại các khu vực này. UBND cấp tỉnh trực tiếp quản lý hoặc ủy quyền cho các Sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành quản lý đối với hoạt động của các BQLDA chuyên ngành, khu vực do mình quyết định thành lập”.
Khi chưa có thông tư hướng dẫn, một số tỉnh đã tiến hành rà soát, giải thể, thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực trực thuộc UBND tỉnh và cấp huyện, như: Quảng Nam, Sơn La, Đà Nẵng, Vũng Tàu… Tại đề án kiện toàn, sắp xếp các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực của các tỉnh này đều khẳng định, đầu tư công thời gian qua bộc lộ không ít bất cập, gây lãng phí, thất thoát ngân sách Nhà nước, phổ biến tình trạng “lấn sân” lẫn nhau giữa các cơ quan gây lãng phí nguồn lực của Nhà nước. Điều này cho thấy, mô hình vận hành cũ của các BQLDA trước đây không còn phù hợp với Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công có hiệu lực từ năm 2015.
Tại Quảng Nam, ngay từ tháng 5/2015 Ban Thường vụ Tỉnh ủy chủ trương thống nhất kiện toàn, thành lập mới 3 BQLDA trực thuộc tỉnh gồm: BQLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp, BQLDA ĐTXD các công trình giao thông và BQLDA ĐTXD nông nghiệp và phát triển nông thôn. Đồng thời, thành lập các BQLDA ĐTXD thuộc cấp huyện, thị xã và thành phố. Các BQLDA mới thành lập tiếp cận làm việc ngay từ đầu năm 2016, các BQLDA cũ của các sở, ngành phải giải thể, chấm dứt hoạt động.
Tại Lạng Sơn, ngày 04/12/2015, UBND tỉnh ban hành quyết định thành lập 3 BQLDA ĐTXD các công trình dân dụng công nghiệp, công trình giao thông và công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn cùng với Đề án kiện toàn, sắp xếp các BQLDA ĐTXD chuyên ngành.
Quyết tâm đổi mới
Nhiều ý kiến ví von, việc rà soát, giải thể và sắp xếp lại các BQLDA trước đây thành các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực như “một cuộc cách mạng”, sẽ có khá nhiều “ghế” bị mất khi các BQLDA ĐTXD chuyên ngành mới ra đời. Bởi khi đó, trung bình mỗi tỉnh thành chỉ có khoảng 3 BQLDA ĐTXD chuyên ngành, trong khi đó, trước đây mỗi Sở, ngành đều có ít nhất 1 BQLDA và không ít Sở, ngành có tới 2 - 3 BQLDA.
Tại cuộc Hội nghị phổ biến các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật Xây dựng 2014 vừa tổ chức mới đây ở Hà Nội, một lãnh đạo của Cục Hoạt động xây dựng, Bộ Xây dựng nhấn mạnh đến yếu tố quyết tâm chính trị khi thực hiện rà soát, sắp xếp và thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực.
Có thể thấy, các vị lãnh đạo của những địa phương đi đầu trong việc rà soát, giải thể và thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực có quyết tâm chính trị rất cao, là những người thực sự cầu thị và mong muốn nguồn ngân sách từ Trung ương rót xuống địa phương được sử dụng một cách hiệu quả với các dự án được đảm bảo đúng về tiến độ cũng như chất lượng công trình.
Ở Điện Biên, UBND tỉnh đang gấp rút hoàn thiện việc rà soát, sắp xếp và thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực. Tuy nhiên, có những Sở, ngành ở Điện Biên có 2 BQLDA với số lượng lãnh đạo và nhân sự ở mỗi ban không hề nhỏ, làm khó cho công tác sắp xếp, kiện toàn lại bộ máy, thì đương nhiên cần có quyết tâm chính trị rất lớn từ lãnh đạo UBND tỉnh.
Còn rất nhiều tỉnh thành khác đang lúng túng trong việc thành lập BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực ngay cả khi Sở chuyên ngành được UBND tỉnh giao nhiệm vụ, mà điển hình là tỉnh Bắc Ninh khi ông Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh này cho rằng các BQLDA nằm ở các Sở, ngành của tỉnh Bắc Ninh đều có chuyên môn cao, để lý giải cho nguyên nhân chưa tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực.
Tuy nhiên, theo chuyên gia xây dựng Lê Văn Thịnh thì, trong trường hợp Sở Xây dựng Bắc Ninh hay Sở Xây dựng của bất kỳ tỉnh nào khác, được giao nhiệm vụ rà soát, sắp xếp lại các BQLDA mà vẫn lúng túng, sợ ảnh hưởng đến các nhóm lợi ích nằm ở các Sở, ngành khác, thì chỉ cần Sở Nội vụ của tỉnh đó tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh thực hiện thành lập các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực, khi Chủ tịch UBND tỉnh đã có quyết tâm.
Tại tỉnh Sơn La, ông Trần Khắc Sơn - Phó giám đốc Sở Xây dựng cho biết, khi thực hiện sắp xếp, thành lập mới các BQLDA ĐTXD chuyên ngành, khu vực, cơ quan này chỉ có nhiệm vụ tham mưu về chuyên môn xây dựng, còn việc tổ chức, sắp xếp lại bộ máy nhân sự là do Sở Nội vụ tham mưu với Chủ tịch UBND tỉnh.
